Dorpskernen 2011

4.1 Ruimtelijke en functionele uitgangspunten

Ruimtelijke kwaliteit

Balans tussen oog voor kwaliteit en niet onnodig beperken

Het nieuwe bestemmingsplan bevat een duidelijke regeling die aansluit op vergunning vrij bouwen zoals neergelegd in het Besluit omgevingsrecht. Daarnaast is een bestemmingsregeling opgenomen, die aan de achter- en zijkant van woningen voldoende ruimte geeft voor het realiseren van erfbebouwing. Om het straatbeeld intact te houden en daarmee de ruimtelijke kwaliteit te waarborgen, zijn restricties opgenomen voor het bouwen aan de voorzijde van de percelen en gebouwen.

De regeling voor het wonen is in bijzondere welstandsgebieden strakker vanwege het bijzondere en kwetsbaardere karakter van deze gebieden. Zo is elke woning voorzien van een strakke bouwgrens. Overigens is wel een regeling voor erfbebouwing op het achtererf opgenomen.

Wonen in de 2e linie

In het Beeldkwaliteitsplan is een ontwikkeling opgenomen die wonen in de 2e linie mogelijk maakt. Dit houdt in dat op het achtererf van bestaande bebouwing woningen mogen worden gerealiseerd, waardoor ruimte ontstaat voor doorstroming. Deze ontwikkeling is in het bijzonder beoogd op diepe en voldoende brede percelen aan het Westeinde in Schermerhorn.

Het Westeinde is een gebied dat belangrijke cultuurhistorische en welstandswaarde heeft. Daarom is dit gebied in de Welstandsnota aangeduid als gebied met een bijzonder welstandsregime. Het is dus niet de bedoeling dat ongebreidelde bebouwing gaat plaatsvinden. Ook zal het technisch niet mogelijk om op elk aanwezig erf een nieuwe woning toe te voegen. De nieuwbouw wordt daarom aan strikte randvoorwaarden gebonden om de ruimtelijke kwaliteit te waarborgen.

Meer groen en blauw in Stompetoren

Groen en water zijn belangrijke dragers van de ruimtelijke structuur. Bovendien dragen deze functies in belangrijke mate bij aan de ruimtelijke beleving van bewoners. De aanwezige groen- en waterstructuur dient dan ook te worden gehandhaafd en versterkt. Verder worden voor de ontwikkelingslocaties randvoorwaarden opgenomen, zodat voldoende open water wordt gerealiseerd.

Geleidelijke (groene) overgang van dorp naar landelijk gebied

Vanuit landschappelijk oogpunt is een geleidelijke overgang van dorp naar landschap gewenst. Het is niet mogelijk om in bestaande situaties af te dwingen dat de rand rond kernen een groene overgang krijgt, dit is zeker het geval bij grond die in particulier bezit is. In een aantal gevallen, zoals bij ontwikkelingen, is het wel mogelijk om randvoorwaarden te stellen. Voor deze ontwikkelingslocaties zullen dus randvoorwaarden voor een groene overgang van de kern naar het landelijk gebied worden opgenomen.

Cono als locatie voor werken en wonen

Medio 2008 is melkfabriek Cono uit bedrijf genomen. Er zijn plannen ontwikkeld voor een combinatie van wonen, woon/werkeenheden, kantoorruimte en een horecavoorziening aan de Noordervaart. Deze ontwikkeling is mogelijk gemaakt via een projectbesluit en wordt in dit bestemmingsplan opgenomen. Vooralsnog zijn die plannen niet dermate concreet dat deze direct vertaald zijn in het onderhavige bestemmingsplan. Wel is hiervoor een wijzigingsbevoegdheid opgenomen.

Faciliteren bedrijf aan huis (gecontroleerd)

De gemeente wil bedrijven aan huis stimuleren. Niet alleen de vrije beroepen, maar ook kleinschalige, dienstverlenende en ambachtelijke bedrijfjes, kantoortjes of anderszins bedrijfjes die passen binnen de voorwaarden dat voor deze soort bedrijven geen melding- of vergunningplicht op grond van het Besluit omgevingsrecht geldt, dat de woning in overwegende mate haar woonfunctie behoudt en een ruimtelijke uitstraling heeft die met de woonfunctie in overeenstemming is. In het onderhavige bestemmingsplan is voor het bedrijf aan huis een passende regeling opgenomen.

Flexibele niet-woonfuncties (geen overlast)

Bedrijvigheid en detailhandel zijn altijd alledaagse activiteiten geweest, die zich in de dorpslinten hebben afgespeeld. Om dat beeld en de hiermee gepaard gaande levendigheid van deze kernen te behouden bevat het bestemmingsplan een regeling die, daar waar reeds een menging van functies aanwezig is, deze functies wederom toestaat.

Winkels

Daar waar al winkels aanwezig zijn of op grond van het vigerende bestemmingsplan worden toegestaan, blijft deze mogelijkheid ook in het nieuwe bestemmingsplan overeind. Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht voor commerciële voorzieningen, zoals detailhandel en publieksgerichte dienstverlening in het kader de centrumontwikkeling in Stompetoren.

Jeugdvoorzieningen, multifunctionele en levensloopbestendige ruimten en dagvoorzieningen in grotere kernen

Het voorzieningenniveau in kleine landelijke kernen staat onder druk. In de meeste kernen zijn basisscholen en verschillende gemeenschapshuizen aanwezig. Net als in het vigerend bestemmingsplan, zijn de bestaande gebouwen die maatschappelijke functies huisvesten in het onderhavige bestemmingsplan bestemd met een brede maatschappelijke bestemming. Verplaatsing van deze functies naar een andere locatie is evenwel niet uitgesloten.

Mantelzorg

Onder mantelzorg wordt een tijdelijke, maar langer dan drie maanden durende behoefte aan zorg verstaan, op het fysieke, psychische en/of sociale vlak, waarbij de zorgverlening gebeurt op vrijwillige basis en buiten organisatorisch verband. Er behoeft daarbij niet per sé sprake te zijn van een ouder-kindrelatie.

Mantelzorg komt tegemoet aan een sociale woonwens en biedt een alternatief voor intramurale zorgverlening. Zorgbehoevenden kunnen langer zelfstandig wonen, wat vereenzaming voorkomt. Mantelzorg verlicht bovendien de druk op de bouw van woningen voor senioren en op de bestaande woningvoorraad.

Mantelzorg in de woning is toegestaan, zonder dat hiervoor een procedure moet worden doorlopen. De gemeente wil per individueel geval beoordelen of het verlenen van mantelzorg in bijgebouwen toegestaan kan worden, zonder dat op den duur een ongeoorloofde situatie ontstaat. Voorkomen moet worden dat na beëindiging van de mantelzorg door verhuizing of overlijden van de hulpbehoevende, de betreffende afhankelijke woonruimte wordt gebruikt als zelfstandige woning.

Het bestemmingsplan is geen geschikt instrument om bijgebouwen aan te passen om mantelzorg van tijdelijke aard toe te staan in bijgebouwen als afhankelijke woning ten behoeve van mantelzorg. Indien een dergelijk verzoek binnenkomt zal de gemeente per verzoek bekijken of en zo ja, op welke wijze medewerking kan worden verleend aan het verzoek.

Erfbebouwing ten behoeve van recreatie

Of (gedeelten van) erfbebouwing - bijvoorbeeld na gebruik ten behoeve van mantelzorg - voor andere doeleinden, zoals bijvoorbeeld recreatie kan worden gebruikt, moet van geval tot geval worden beoordeeld. In de meerderheid van de gevallen, waarin mantelzorg aan de orde is, speelt dit in overwegend woongebied. Voor andere functies dan het wonen moet grote omzichtigheid worden betracht. Gebruik van (gedeelten van) erfbebouwing als zelfstandige recreatiewoning is ongewenst.

Andere gemeenten betrekken bij plannen voor recreatie/toerisme

Het betrekken van andere gemeenten bij plannen voor recreatie en toerisme is natuurlijk belangrijk. Dit onderwerp strekt echter veel verder dan het bestemmingsplan. Via andere sporen wordt hieraan invulling gegeven.

Alternatief voor voetbalvelden

De sportvelden blijven vooralsnog op hun huidige locatie. Het voortbestaan van de sportvelden houdt op de huidige locatie verband met de centrumontwikkelingen die zijn voorzien. Wanneer het voor deze ontwikkeling noodzakelijk is de sportvelden te verplaatsen, zal elders in de kern, bijvoorbeeld binnen de locatie Stompetoren-West, een alternatief worden geboden.

Reparatie Oterlekerweg (rotonde)

De verlegging van de rotonde in de Oterlekerweg, ter hoogte van de aantakking van de nieuwbouwwijk Stompetoren-Oost, wordt vooralsnog niet opgenomen. Hoewel in de lijn van het Beeldkwaliteitsplan, waarin gepleit wordt voor reparatie van de knik in de Oterlekerweg, is het onzeker of deze ingreep plaats zal vinden. Dit betekent overigens niet dat deze reparatie er nooit van zal komen.

Momenteel vindt planvorming plaats over de ontwikkelingen rond Stompetoren-centrum.

Eventuele verkeerskundige oplossingen kunnen in dat verband integraal worden aangepakt. De realisatie van deze ontwikkelingen wordt te zijner tijd via een aparte planprocedure mogelijk gemaakt.